| 1 |
പ്രണമ്യ സര്‍വലോകേശം
ദേവദേവേശ്വരം ഹരിം
നീതിസാരം പ്രവക്ഷ്യാമി സര്‍വ
ശാസ്ത്ര സമാഹൃതം.
|
ദേവാധി ദേവനും സര്‍വ ലോകങ്ങളിലും ഈശ്വനുമായ ശ്രീ ഭഗവാന്‍ വിഷ്ണുവിനെ പ്രണമിച്ചു കൊണ്ട് സര്‍വ ശാസ്ത്രങ്ങളില്‍ നിന്നും സമാഹരിച്ച നീതിശാസ്ത്രത്തെ ഇവിടെ പ്രദിപാദികുന്നു.
|
| 2 |
ശ്രൂയതാം ധര്‍മ സര്‍വസ്വം.
ശ്രുത്വ ചൈവ വിചാര്യ്താം
ആത്മന: പ്രതികൂലാനി
പരേഷാം ന സമാചരേത്.
|
ധര്‍മത്തിന്റെ സ്വരൂപത്തെ പറ്റി പറയാം. അത് മനസിലാകി, അതിനെ പറ്റി ചിന്തിച്ചാലും. വിരോധം ഉള്ള കാര്യങ്ങള്‍ അന്യരോടും ആചരികരുത്.
|
| 3 | അപരീക്ഷ്യ ന കര്‍ത്തവ്യം
കര്‍ത്തവ്യം സുപരീക്ഷ്യ ച
ന ചേദ്‌ ഭവതി സന്താപോ
ബ്രാഹ്മണ്യ നകുലാദ്യഥാ..
| ഏതൊരു സാഹചര്യവും ശരിക്ക് മനസിലാക്കാതെ പ്രവര്‍ത്തികരുത്. അല്ലെങ്ങില്‍ കീരിയെ കൊന്ന ബ്രാഹ്മണനെ പോലെ ദു:ഖികേണ്ടി വരും.
|
| 4 | അവശ്യമനുഭോക്തവ്യം
കൃതം കര്‍മ ശുഭാശുഭം
ന ഭുക്തം ക്ഷീയാതെ
കര്‍മ കല്പകോടിശതൈരപി.
| അവനവന്‍ ചെയ്തിട്ടുള്ള സകല പാപ - പുണ്യ ഫലങ്ങളും തീര്‍ച്ചയായും അനുഭവികേണ്ടതാകുന്നു. നൂറു കോടി കല്പങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞാലും ഈ കര്‍മ ഫലങ്ങള്‍ അനുഭവിച്ചു കഴിഞ്ഞേ മതിയാകൂ.
|
| 5 | അര്‍ത്ഥാനാമാര്‍ജേന ദുഃഖം .
ആര്ജിതാനാം തു രക്ഷണേ
ആയേ ദുഃഖം വ്യയേ ദുഃഖം
അര്‍ത്ഥ കിം ദുഃഖ ഭാജനം
| സമ്പത്ത് ദുഃഖ പൂര്‍ണമായ ഒരു പാത്രം ആണ്. അവ സമ്പാദിക്കുന്നതിനും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും മനുഷ്യന്‍ ദുഃഖം അനുഭവിക്കുന്നു. കിട്ടുമ്പോഴും ദുഃഖം ചിലവാക്കുമ്പോഴും ദുഃഖം. |
| 6 | വിദ്വാനേവ വിജാനതി
വിദ്വ ജന പരിശ്രമം.
ന ഹി വന്ധ്യാ വിജാനതി
ഗുര്‍വീം പ്രസവവേദനാം.
| ഒരു വിദ്വാന് മാത്രമേ വിദ്യ ലഭികേണ്ട പരിശ്രമത്തെ പറ്റി അറിയാവൂ. വന്ധ്യയ്ക് പ്രസവവേദനയുടെ കാഠിന്യം അറിയില്ലല്ലോ.
|
| 7 | മാതാ പിതാ ച വൈ ശത്രു:
യേന ബാല്യേ ന പാoയതെ
സഭാമധ്യേ ന ശോഭതേ
ഹംസമധ്യേ ബകോ യഥാ | മക്കളെ ബാല്യത്തില്‍ വിദ്യ അഭ്യസിപ്പിക്കാത്ത മാതാപിതാക്കള്‍ അവരുടെ ശത്രുക്കള്‍ ആണ്. സഭാ മധ്യ ത്തില്‍ അവര്‍ ശോഭിക്കില്ല. അവരുടെ മക്കളുടെ അവസ്ഥ അരയന്നങ്ങളുടെ ഇടയിലെ താറാവ് പോലെ ആയിരിക്കും |
| 8 | കര്‍പൂരധൂലീകലിതാലവാലേ
കസ്തൂരികാ കല്പിതദോഹലശ്രീ:
ഹിമാംബുകാഭൈര ഭിഷിച്യമാന:
പ്രാഞ്ചം ഗുണം മുന്ജതി നോ പലാണ്ടു | കര്‍പ്പൂരം കൊണ്ടുള്ള തടത്തില്‍ ഉള്ളി നട്ട് അതിനെ കസ്തൂരി വളമായിട്ടു പനിനീര്‍ അഭിഷേകം ചെയ്താലും ഉള്ളി അതിന്റെ പഴയ ഗന്ധം ഉപേക്ഷിക്കില്ല |
| 9 | ആചാര്യാത് പാദമാദത്തേ
പാദം ശിഷ്യ സ്വമേധയാ
പാദം സബ്രഹ്മചാരിഭ്യ:
പാദം കാലക്രമേണ തു
| ഒരു ആചാര്യനില്‍ നിന്നു ശിഷ്യന് ആദ്യം നാലില്‍ ഒന്ന് പഠിക്കുന്നു. പിന്നെ നാലില്‍ ഒന്ന് സ്വന്തമായും, വീണ്ടും നാലില്‍ ഒന്ന് സഹപാഠികളിൽ നിന്നും, പിന്നെ ബാക്കി നാലില്‍ ഒന്ന് കാലക്രമേണയും പഠിക്കുന്നു.
|
| 10 | ശ്രുതമിച്ചന്തി പിതരോ
ധനമിച്ചന്തി മാതര:
ബാന്ധവാ : കുലമിച്ചന്തി
രൂപമിച്ചന്തി കന്യകാ | ഒരു നവവരനില്‍ നിന്നും പിതാവ് വിദ്യാഭ്യാസയോഗ്യതയും മാതാവ് സമ്പത്തും, ബന്ധുക്കള്‍ കുലമഹിമയും വധു സൌന്ദര്യത്തേയും ആഗ്രഹിക്കുന്നു |
| 11 | വൃശ്ചികസ്യ വിഷം പുച്ഛം
മഷികായാ: വിഷം ശിര:
തക്ഷകസ്യ വിഷം ദന്തം
സര്‍വാംഗം ദുര്‍ജനസ്യ: ച .
| തേളിനു വിഷം അതിന്റെ വാലിലും, ഈച്ചയ്ക് വിഷം ശിരസിലും, തക്ഷകന് വിഷം പല്ലിലും, ദുര്ജനങ്ങള്‍ക്ക് അവരുടെ സര്‍വാoഗത്തിലും വിഷം ആകുന്നു |
| 12 | പക്ഷീണാം ബലമാകാശം
മത്സ്യനാംഉദകം ബലം
ദുര്‍ബലസ്യ ബലം രാജാ
ബാലാനാം രോദനം ബലം.
| പക്ഷികള്‍ക്ക് ആകാശം ബലവും മത്സ്യങ്ങള്‍ക്ക് ജലം ബലവും ദുര്‍ബലരയാവർക്ക്‌ രാജാവ് ബലവും കുട്ടികളുടെ ബലം കരച്ചിലും ആകുന്നു |
| 13 | വിവാദശീലാം സ്വയമര്‍ഥചോരിണീം
പരാനുകൂലാം പതിദോഷഭാഷിണീം
അഗ്രാശിനീമന്യഗൃഹ പ്രവേശിനീം
ഭാര്യാം ത്യജേത് പുത്രദശപ്രസൂതികാം.
| വഴകും തര്‍ക്കവും മോഷ്ടിക്കുന്നവളും അന്യ പുരുഷന് അനുകൂലമായി പറയുന്നവളും ഭര്‍ത്താവിനെക്കുറിച്ച് ദോഷം പറഞ്ഞു നടക്കുന്നവളും ആദ്യം ഭക്ഷിക്കുന്നവളും അന്യഗ്രഹങ്ങളില്‍ പോയി നില്‍ക്കുന്നവളും ആയ ഭാര്യയെ, അവള്‍ പത്തു പുത്രന്മാരെ പ്രസവിച്ചവള്‍ ആണെങ്കില്‍ പോലും ഉപേക്ഷികുക തന്നെ വേണം |
| 14 | കാര്യേഷു മന്തീ കരണേഷു ദാസീ
രൂപേഷു ലക്ഷ്മീ: ക്ഷമയാ ധരിത്രീ
സ്നേഹേഷു മാതാ ശയനേശു വേശ്യാ
ഷഡ്കര്‍മ്മനാരീ കുലധര്‍മ്മപത്നീ
| വ്യവഹാരത്തില്‍ മന്ത്രി പോലെയും പ്രവൃത്തിയില്‍ ദാസിയെ പോലെയും രൂപത്തില്‍ ലക്ഷ്മിയെ പോലെയും ക്ഷമയില്‍ ഭൂമിയെ പോലെയും സ്നേഹത്തില്‍ അമ്മയെ പോലെയും ശയനത്തില്‍ വേശ്യ പോലെയും ഇങ്ങനെ ആറു ഗുണങ്ങളും ഉള്ളവളാണ് കുലധര്‍മപത്നി |
| 15 | സ്നാതമശ്വം ഗജം മത്തം
വൃഷഭം കാമമോഹിതം
ശൂദ്രമക്ഷര സംയുക്തം
ദൂരത: പരിവര്‍ജയേത്
| കുളിച്ചു കഴിഞ്ഞു വരുന്ന കുതിരയേയും മദമിളകിയ ആനയേയും കാമം മൂത്ത കാളയെയും, ഒരു കൂട്ടത്തില്‍ അഭ്യസ്ത വിദ്യനായവനേയും ദൂരത്തു നിന്നു തന്നെ ഒഴിവാക്കണം.
|
| 16 | ഉപകാരോfപി നീചാനാം
അപകാരായ വര്‍തതേ
പയ: പാനം ഭുജന്ഗസ്യ
കേവലം വിഷ വര്‍ധ്ധനം.
| നീചന്മാര്‍ക്കു ഉപകാരം ചെയ്താലും അത് നമുക്ക് ഉപദ്രവമായേ വരൂ. പാമ്പിനു പാല് കൊടുത്താലും അതിന്റെ വിഷം വര്‍ദ്ധിച്ചേ വരൂ.
|
| 17 | എകധാ ദശധാ ചൈവ
ശതധാ ച സഹസ്രധാ
രണേ പാര്‍ഥ ശരോവൃഷ്ടിര്‍---
ദാനം ബ്രഹ്മ വിദേ യഥാ
| അര്‍ജുനന്‍ അസ്ത്രം ഒന്നും തൊടുത്തപോള്‍ പത്തും എയ്തപോള്‍ നൂറും കൊണ്ടപോള്‍ ആയിരവും ആയി വര്‍ദ്ധിക്കുന്നത് പോലെ ബ്രഹ്മജ്ഞാനിക്ക് നല്‍കുന്ന ദാനത്തിന്റെ ഫലം ആയിരം മടങ്ങ്‌ ആയി വര്‍ദ്ധിക്കും
|
| 18 |
18) അശ്വപ്ലവം ചാംബുദ ഗര്‍ജനശ്ച
സ്ത്രീണാംച ചിത്തം പുരുഷസ്യ ഭാഗ്യം
അവര്‍ഷണഞ്ചാപ്യതി വര്‍ഷണഞ്ച
ദേവോ ന ജാനാതി കുതോ: മനുഷ്യ:
|
18) കുതിരയുടെ ചാട്ടവും മേഘങ്ങളുടെ ഗര്‍ജ്ജനവും സ്ത്രീകളുടെ മനസും പുരുഷന്മാരുടെ ഭാഗ്യവും മഴ പെയ്യാതിരിക്കുന്നതും പെയ്യുന്നതും ദേവന്മാര്‍ക് പോലും അറിയാന്‍ പറ്റുന്നില്ല, പിന്നെ എങ്ങനെ മനുഷ്യ വര്‍ഗ്ഗത്തിന് അറിയാന്‍ കഴിയും?
|
| 19 |
19) ലക്ഷ്മീര്‍ ലക്ഷണ ഹീനേ
ച കുലഹീനേ സരസ്വതി
അപാത്രേ ലഭതേ നാരീ
മേഘവര്‍ഷന്തു പര്‍വ്വതേ
|
19) ലക്ഷ്മി അഥവാ സമ്പത്ത് ലക്ഷണം കെട്ടവനിലും സമൂഹദ്രോഹിക്ക്, സരസ്വതി അഥവാ വിദ്യ ലഭികുന്നതും യോഗ്യത ഇല്ലാത്തവന് സ്ത്രീയെ ലഭികുന്നതും പര്‍വ്വതത്തിന് മേല്‍ മഴ പെയ്യുന്നത് പോലെ ആണ്.
|
| 20 |
20) സത്യേന ലോകം ജയതി
ദാനൈര്‍ജയതി ദീനതാം
ഗുരൂര്‍ ശുശ്രൂഷയാ ജീയാ-
ധനുഷാ ഏവ ശാത്രവാന്‍
|
20) സത്യം കൊണ്ട് ലോകങ്ങളെയും, ദാനം കൊണ്ട് ദൈന്യത്തേയും, ശുശ്രൂഷ കൊണ്ട് ഗുരുക്കന്മാരെയും ആയുധം കൊണ്ട് ശതുക്കളെയും ജയികേണ്ടാതാകുന്നു.
|
| 21 |
21) പുഷ്പേഷു ജാതീ പുരുഷേഷു വിഷ്ണുര്‍
നാരീഷു രംഭാ നഗരീഷു കാഞ്ചീ
നദീഷു ഗംഗാ നരപേഷു രാമ:
കാവ്യേഷു മാഘ: കവി കാളിദാസ:
|
21) പുഷ്പങ്ങളില്‍ വെച്ചു പിച്ചകവും , പുരുഷന്മാരില്‍ ശ്രീ വിഷ്ണുവും സ്ത്രീകളില്‍ വെച്ചു രംഭയും നഗരങ്ങളില്‍ കാഞ്ചിപുരവും നദികളില്‍ വെച്ചു ഗംഗയും രാജാക്കന്മാരില്‍ ശ്രീ രാമനും കാവ്യങ്ങളില്‍ വെച്ചു മാഘവും കവികളില്‍ കാളിദാസനും ഉത്തിഷ്ടരാണ്.
|
| 22 |
22) ജനിതാ ചോപനേതാ ച
യസ്തു വിദ്യാം പ്രയച്ച്ചതി
അന്നദാതാ ഭയത്രാതാ
പഞ്ചൈതേ പിതരസ്മൃതാ .
|
22) ജന്മം നല്‍കിയവനും ഉപനയനം ചെയിച്ചവനും വിദ്യ നല്‍കിയവനും ആഹാരം നല്‍കിയവനും ഭയത്തില്‍ നിന്നു രക്ഷിച്ചവനും എന്നീ അഞ്ചു പേരെയും പിതാവായി കരുതേണ്ടതാണ്.
|
| 23 |
23) ഗുരുപത്നീ രാജപത്നീ
ജ്യേഷ്ഠ പത്നീ തദെഇവ ച
പത്നിമാതാ സ്വ മാതാ ച
പഞ്ചൈതേ മാതരസ്മൃതാ:
|
23) ഗുരുപത്നീയും രാജപത്നീയും ജ്യേഷ്ടന്റെ പത്നീയും ഭാര്യയുടെ അമ്മയും പിന്നെ സ്വന്തം മാതാവും ഇങ്ങനെ അഞ്ചു പേരെയും മാതാവായ് സ്മരിച്ചു കൊള്ളേണം.
|
| |
മാതൃ - പിതൃഭാവങ്ങളെക്കുറിച്ച് മനസിലാക്കൂ by ആചാര്യൻ കിഴക്കുമ്പാട്ട് വിനോദ കുമാര ശർമ
|
https://www.youtube.com/watch?v=4ktZLiWotf0
|
| 24 |
24) ശകടം പഞ്ച ഹസ്തേഷു
ദശ ഹസ്തേഷു വാജിനം
ഗജം ഹസ്ത സഹസ്രേഷു
ദുര്‍ജനം ദൂരതസ്ത്യജേത് .
|
24) വാഹനം അഞ്ചു കോല്‍ അകലത്തിലും കുതിരയെ പത്തു കോല്‍ അകലത്തിലും ആനയെ ആയിരം കോല്‍ അകലത്തിലും ദുര്‍ജനങ്ങളെ കഴിയുന്നതത്ര അകലത്തിലും മാറ്റി നിര്‍ത്തേണ്ടതാകുന്നു.
|
| 25 |
25) പിതാ രക്ഷതി കൌമാരേ
ഭര്‍ത്താ രക്ഷതി യൌവനേ
പുത്രോ രക്ഷതി വാര്‍ദ്ധക്യേ
ന സ്ത്രീ സ്വാതന്ത്ര്യമര്‍ഹതി.
|
25) കൌമാര പ്രായം വരെ പിതാവും യൌവന കാലത്തില്‍ ഭര്‍ത്താവും വാര്‍ദ്ധക്യ കാലത്തില്‍ മക്കളും സ്ത്രീയെ രക്ഷിക്കുന്നതിനാല്‍ സ്ത്രീ ഒരികലും സ്വാതന്ത്ര്യം അര്‍ഹികുന്നില്ല
|
| 26 |
26) സര്‍പ: ക്രൂര: ഖല: ക്രൂര:
സര്‍പാത്ക്രൂരതര: ഖല:
മന്ത്രൌഷധവശ: സര്‍പ:
കിമു ദുഷ്ടോ ഭയങ്കര .
|
26) പാമ്പും ക്രൂരനാണ് ദുഷ്ടനും ക്രൂരനാണ്.ദുഷ്ടന്‍ പാമ്പിനേക്കാള്‍ ക്രൂരനാണ്. മന്ത്രൌഷധങ്ങള്‍ കൊണ്ട് പാമ്പിന്‍റെ വിഷം നിര്‍വീര്യമാക്കാം. എന്നാല് ദുഷ്ടന്‍റെ വിഷം ഒന്ന് കൊണ്ടും സാധ്യമല്ല.
|
| 27 |
27) ആയു: കര്‍മ ച വിത്തഞ്ച
വിദ്യാ നിധനമേവ ച
പഞ്ചൈതേ നനു കല്പന്ത്യെ
ഗര്‍ഭ ഗത്വേന ദേഹിനാം.
|
27) ആയുസ്സ് ,കര്‍മം ,സമ്പത്ത് , വിദ്യ , മൃത്യു എന്നിവ അഞ്ചും ഒരാള് ഗര്‍ഭാവസ്ഥ യില്‍ ആയിരികുമ്പോഴെ നിശ്ചയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്.
|
| 28 |
28) ന വിഷം വിഷമിത്യാഹുര്‍
ബ്രഹ്മസ്വം വിഷമുച്യതേ
വിഷമേകാകിനം ഹന്തി
ബ്രഹ്മസ്വം പുത്രപൌത്രികകം .
|
28) ക്ഷേത്ര മുതല്‍ അപഹരികുമ്പോള്‍ ഉണ്ടാകുന്ന പാപം, വിഷത്തെക്കാള്‍ ശക്തിയേറിയാതാണ്. വിഷം ഒരാളെ മാത്രം കൊല്ലുമ്പോള്‍ അപഹര്‍താക്കളുടെ പുത്രപൌത്രാദികളെ മുഴുവന്‍ നശിപ്പിക്കാന്‍ ഈ പാപത്തിന്‍റെ വിഷത്തിനു സാധിക്കുന്നു.
|
| 29 |
29) ദരിദ്രത്വേ ദ്വിഭാര്യാത്വം.
പഥിക്ഷേത്രം കൃഷിദ്വയമ്
പ്രാതിഭാവ്യഞ്ച സാക്ഷിത്വം
പഞ്ചാനര്‍ഥ: സ്വയംകൃതാ:
|
29) ദരിദ്രനു രണ്ടു ഭാര്യമാരും , പെരുവഴിയില്‍ വെയ്കുന്ന വീടും, രണ്ടു സ്ഥലത്ത് ചെയുന്ന കൃഷിയും ജാമ്യം നില്കലും സാക്ഷി പറയലും ഈ അഞ്ചു കാര്യങ്ങള്‍ ഒരുത്തന്‍ സ്വയം വരുത്തി വെയ്ക്കുന്ന അന്വര്‍ഥങ്ങളാണ്.
|
| 30 |
30) ഗജഭുജംഗവിഹംഗമബന്ധനം
ശശിദിവാകരയോര്‍ഗ്രഹപീഡനം
മതിമാതാഞ്ച സമീക്ഷ്യ ദാരിദ്രതാം
വിധിരഹോ ബാലവാനിതി മേ മതി:
|
30) ആന ,പാമ്പ് ,പക്ഷികള്‍ എന്നിവ ബന്ധനത്തില്‍ പെടുക, സൂര്യ-ചന്ദ്രന്‍മാര്‍ക്ക് ഗ്രഹണം ഉണ്ടാകുക ബുദ്ധിമാന്‍മാര്‍ക്ക് ദാരിദ്ര്യം ഉണ്ടാകുക എന്നിവയെല്ലാം കണ്ടിട്ട് എല്ലാം വിധി പ്രകാരമേ നടക്കൂ.
|
| 31 |
31) രൂപയൌവ്വന സംപന്നാ:
വിശാല കുല സംഭവാ:
വിദ്യാഹീനാ: ന ശോഭന്തേ
നിര്‍ഗന്ധാ: ഇവ കിംശുകാ:
|
31) രൂപത്തിലും യൌവ്വനത്തിലും വളരെ സമ്പന്നമായവരും അവര്‍ ഉന്നത കുലജാതരും ആണെങ്കില്‍ കൂടി, വിദ്യാഹീനരാണെങ്കില്‍ , യാതൊരു സുഗന്ധവുമില്ലാത്ത മുരിക്കിന്‍ പൂക്കളെ പോലെ ആയിരിക്കും
|
| 32 |
32) ഏക ഭാര്യാ ത്രയ: പുത്രാ:
ദ്വേഹലേ ദശധേനവ:
മധ്യരാഷ്ട്രേ ഗൃഹം യേഷാ-
മത്യന്ത സുകൃതാശ്ച്ച തേ
|
32) ഒരു ഭാര്യയും മൂന്നു പുത്രന്മാരും രണ്ടു കലപ്പകളും പത്ത് പശുക്കളും നാടിന്‍റെ മധ്യത്തില്‍ വീടും ഉള്ളവര്‍ വളരേയധികം സുകൃതം കിട്ടിയവരാണ്
|
| 33 |
33) വസ്ത്രമുഖ്യമലങ്കാരം
ഘൃതമുഖ്യന്തു ഭോജനം
ഗുണമുഖ്യന്തു നാരീണാം
വിദ്യാ മുഖ്യസ്തു പണ്ഡിത:
|
33) അലങ്കാരങ്ങള്‍ക്ക് വസ്ത്രം മുഖ്യവും ,ഊണിനു മുഖ്യം നെയ്യും സ്ത്രീകള്‍ക്ക് നല്ല ഗുണം അലങ്കാരവും പണ്ഡിതന് അറിവും പ്രധാനം ആകുന്നു.
|
| 34 |
34) വാല്‍മീകം മധുഹാരശ്ച്ച
പൂര്‍വപക്ഷേ തു ചന്ദ്രമാ
രാജദ്രവ്യഞ്ച ഭൈക്ഷഞ്ച
സ്തോക സ്തോകേന വര്‍ധതേ.
|
34) ചിതല്‍പ്പുറ്റും തേനീച്ചക്കൂട്ടിലെതേനും വെളുത്ത പക്ഷത്തിലെ ചന്ദ്രനും രാജാവിന്‍റെ സമ്പത്തും ഭിക്ഷാം ദേഹിയുടെ ധനവും ക്രമേണ വര്‍ധിക്കുന്നു.
|
| 35 |
35) സത്യംമാതാ പിതാജ്ഞാനം
ധര്‍മോഭ്രാതാ ദയാസഖീ
ശാന്തി: പത്നീ: ക്ഷമാ പുത്ര:
ഷഡമീ മമ ബാന്ധവാ:
|
35) സത്യം മാതാവും പിതാവ് ജ്ഞാനവും ധര്‍മം സഹോദരനും ദയ സുഹൃത്തും ശാന്തി ഭാര്യയും ക്ഷമ പുത്രനും ആയ ഈ ആറുപേര്‍ എന്‍റെ അടുത്ത ബന്ധുക്കള്‍ ആണ്.
|
| 36 |
36) ആയുഷ: ഖണ്ഡമാദായ
രവിരസ്തമയം ഗത:
അഹന്യഹനി ബോദ്ധവ്യം
കിമേതത് സുകൃതം കൃതം.
|
36) സൂര്യന്‍ അസ്തമിക്കുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ ആയുസിന്‍റെ ഒരു ഭാഗവും കൂടെ കൊണ്ടുപോകുന്നു. അതിനാല്‍ ചെയ്ത പുണ്യ-പാപങ്ങള്‍ എന്തൊക്കെ ആണെന്ന് ദിനവും ഒരാള് ചിന്തിക്കേണ്ടതാകുന്നു.
|
| 37 |
37) മാ ദദ്യാത് ഖലസംഗേഷു
കല്പനാ മധുരാഗിര:
യഥാ വാനരഹസ്തേഷു
കോമള: കുസുമ സൃജ:
|
37) ദുഷ്ടരായ ജനങ്ങളോട് മധുരമായ ഭാഷണം ചെയ്യുന്നത് , കോമളമായ പുഷ്പഹാരം കുരങ്ങന്‍റെ കൈയില്‍ കൊടുക്കുന്നത് പോലെ ആയിരിക്കും.
|
| 38 |
38) ബാലാര്‍ക്ക: പ്രേത ധൂമശ്ച്ച
വൃദ്ധസ്ത്രീ പല്വലോദകം
രാത്രൌ ദധ്യന്നഭുക്തിശ്ച
രോഗവൃദ്ധിര്‍ ദിനേദിനേ.
|
38) രാവിലത്തെ വെയിലും ശ്മശാനത്തിലെ പുകയും വൃദ്ധസ്ത്രീകളുമായുള്ള സംഗമവും ചെളി വെള്ളവും രാത്രി തൈര്‍ കൂട്ടി കഴിക്കുന്നതും ദിവസംതോറും രോഗംവര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാനേ ഉപകരിക്കൂ.
|
| 39 |
39) വൃദ്ധാര്‍ക്കോ ഹോമധൂമശ്ച്ച
ബാലസ്ത്രീ നിര്‍മ്മലോദകം
രാത്രൌ ക്ഷീരാന്നഭുക്തിശ്ച്ച
ആയുര്‍ വൃദ്ധിര്‍ദിനേദിനേ.
|
39) വൈകീട്ടത്തെ വെയിലും ഹോമകുണ്‍ഡത്തിലെ പുകയും യുവതീ സംഗമവും ശുദ്ധ ജലവും രാത്രിയില്‍ പാല് ചോര്‍ കഴിക്കുന്നതും ദിവസംതോറും ആയുസ്സ് വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാന്‍ ഉപകരിക്കും.
|
| 40 |
40) അര്‍ഥാ: ഗൃഹേ നിവര്‍തന്തേ
ശ്മശാനേ പുത്ര ബാന്ധവാ:
സുകൃതം ദുഷ്കൃതഞ്ചൈവ
ഗച്ച്ചന്തമനുഗച്ഛതി.
|
40) ഒരുവന് മരണപ്പെടുമ്പോള്‍ അവന്‍റെ സമ്പത്ത് വീട്ടില്‍ വെച്ചു തന്നെ അവനെ കൈവിടുന്നു. മക്കളും ബന്ധുക്കളും ശ്മശാനം വരെ മാത്രം പിന്തുടരുന്നു. പിന്നെ അവന്‍റെ പുണ്യ-പാപങ്ങള്‍ മാത്രമേ അവനൊപ്പം അനുഗമിക്കുന്നുള്ളൂ.
|
| 41 |
41) ധര്‍മോ ജയതി നാധര്‍മ:
സത്യം ജയതി നാനൃതം.
ക്ഷമാ ജയതി ന ക്രോധാ
വിഷ്ണുര്‍ ജയതി നാസുര:
|
41) ധര്‍മം ജയിക്കുന്നു,അധര്‍മം ജയിക്കുന്നില്ല.സത്യം ജയിക്കുന്നു അസത്യം ജയിക്കുന്നില്ല ക്ഷമ ജയിക്കുന്നു, ക്രോധം ജയിക്കുന്നില്ല. ഭഗവാന്‍ ജയിക്കുന്നു, അസുരന്മാര്‍ ജയിക്കുന്നില്ല
|
| 42 |
42) ധാന്യസംഗ്രഹ ശീലത്വം
വത്സപോഷ: സ്വയം കൃഷീ
പ്രധാന സേവാ മാധുര്യം
പഞ്ചഭിര്‍വ്വര്‍ധതേ കുലം.
|
42) ധാന്യങ്ങള്‍ സംഭരിച്ചു വെയ്കുക,പശു പാലനം ,സ്വയം കൃഷീ എന്നിവ ചെയുക പ്രമാണിമാരെ സേവികുക മാധുര്യത്തോടെ പെരുമാറുക എന്നീ അഞ്ചു ശീലങ്ങള്‍ കുലത്തെ അഭിവൃദ്ധിപ്പെടുത്തുന്നു.
|
| 43 |
43) രാജവത്പഞ്ചവര്‍ഷാണി
ദശവര്‍ഷാണി ദാസവത്
പ്രാപ്തേതുഷോഡഷേ വര്‍ഷേ
പുത്രം മിത്രവദാചരേത് .
|
43) തന്‍റെ പുത്രനെ അഞ്ചു വയസുവരെ രാജാവിനെ പോലെയും. അതിനു ശേഷം പത്തു വയസു വരെ ദാസനെ പോലെയും പതിനാറു വയസിനു ശേഷം സുഹൃത്തിനെ പോലെയും കരുതി വളര്‍ത്തണം.
|
| 44 |
44) മൂര്‍ഖശിഷ്യോപദേശേന
ദുഷ്ടസ്ത്രീ സംഗമേന ച
ദ്വിഷതാം സംപ്രയോഗേന
പണ്ഡിതോf പി വിനശ്യതി.
|
44) ദുഷ്ടന്‍മാരായ ശിഷ്യന്‍മാരെ ഉപദേശിക്കുന്നതും വേശ്യസംഗമവും ശത്രുക്കളെ ആശ്രയികുന്നതും ആരായിരുന്നാലും അവര്‍ പണ്ഡിതനായിരുന്നാല്‍ കൂടി നശിക്കാനിടയാകുന്നു.
|
| 45 |
45) ആപദര്‍ഥം ധനം രക്ഷേത്
ശ്രീമതാമാപദ: കുത:
സാ ചേദപഹരേല്ലക്ഷ്മീ:
സഞ്ചിതന്തു വിനശ്യതി.
|
45) ധനവന്മാര്‍കു ആപതെങ്ങനെ വരാനാണ്?അതിനാല്‍ ആപത്തിനെ നേരിടാന്‍ ധനം കരുതി വെയ്ക്കണം. ധനം സൂക്ഷിച്ചു വെയ്ക്കാതെ ചിലവാക്കുന്നവന്‍റെ പൂര്‍വിക സ്വത്തും നഷ്ടപ്പെടും.
|
| 46 |
46) അനിത്യാനി ശരീരാണി
വൈഭവം നൈവ ശാശ്വതം.
നിത്യ: സന്നിഹിതോ മൃത്യു:
കര്‍ത്തവ്യോ ധര്‍മ്മസംഗ്രഹ:
|
46) ശരീരം നശിച്ചു പോകുന്നതാണ്. സമ്പത്തും മറ്റും സ്ഥിരവും അല്ല. മരണമാണെങ്കില്‍ എപ്പോഴും കൂടെയുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് ബുദ്ധിമാന്മാര്‍ ധര്‍മ്മ വഴിയില്‍ സഞ്ചരിച്ചു പുണ്യങ്ങള്‍ സമ്പാദിക്കേണ്ടതാണ്.
|
| 47 |
47) അശ്വത്ഥമേകം പിചുമന്ദമേകം.
ന്യഗ്രോധമേകം ദശതിന്ത്രിണീശ്ച്ച.
കപിത്ഥ വില്വാമലകത്രയഞ്ച.
പഞ്ചാമ്രനാളീ നരകം ന യാതി.
|
47) ഒരു ആല്‍മരവും ഒരു വേപ്പും ഒരു പേരാലും പത്തു പുളിയും മൂന്നു കൂവളവും അഞ്ചു മാവും അഞ്ചു തെങ്ങും വെച്ചു പിടിപ്പിക്കുന്നയാള്‍ നരകത്തില്‍ പോകില്ല.
|
| 48 |
48) ഗുളപര്‍വ്വത മധ്യസ്ഥം
നിംബ ബീജം പ്രതിഷ്ടിതം
പയോ വര്‍ഷ സഹസ്റേണ
നിംബ: കിം മധുരായതേ.
|
48) ശര്‍ക്കര കുന്നില്‍ വേപ്പ് നട്ട് , പാല് കൊണ്ട് വര്‍ഷങ്ങള്‍ നനച്ചാലും അതിന്റെ കയ്പ് മാറി എങ്ങനെ മധുരമുള്ളതാകും?
|
| 49 |
49) പരോപി ഹിത ബന്ധു:
ബന്ധുരപ്യഹിത:പര:
അത്യര്‍ത്ഥം ദ്വേഷിതം
വ്യാധേര്‍ഹി തമാരണ്യമൌഷധം.
|
49) ബന്ധുവാണെങ്കിലും ദോഷം ചെയുന്നവനാണെങ്കില്‍ ശത്രുവും അകന്നു പോയവനാണെങ്കിലും ഗുണം ചെയുന്നവനാണെങ്കില്‍ ബന്ധുവും ആണ്. വളരെ മൂര്‍ച്ച്ചിരിക്കുന്ന അസുഖത്തിന് അകലെയുള്ള കാട്ടിലെ ഔഷധം ഉപകരിക്കുന്നതു പോലെ ആണ്.
|
| 50 |
50) പുസ്തകസ്ഥാപിതാ വിദ്യാ
പരഹസ്തഗതം ധനം
ദേശാന്തര ഗത: പുത്ര :
നാമമാത്രമുപാചരേത്
|
50) പുസ്തകത്തിലിരിക്കുന്ന അറിവും അന്യരുടെ കൈയില്‍ ആയിപോയ ധനവും അന്യനാട്ടില്‍ പോയ മകനും പേരിനു മാത്രമേ ഉപകരിക്കൂ.
|
| 51 |
51) ദശവൈദ്യസമാ പത്നീ
ദശപത്നീസമോ രവി:
ദശസൂര്യസമാ മാതാ
ദശമാതൃ ഹരീ തകീ
|
51) പത്തു വൈദ്യന്‍മാരുടെ ചികിത്സയ്ക്ക് സമം ആണ് പത്നി.പത്തു പത്നിമാരുടെ ചികിത്സാ ഫലത്തിന് തുല്യമാണ് സൂര്യനില്‍ നിന്നു കിട്ടുന്നത്. പത്തു സൂര്യന്‍മാര്‍ക്കു തുല്യമാണ് അമ്മ. പത്തു അമ്മമാര്‍ക്കു തുല്യമാണ് ഒരു കടുക്ക.
|
| 52 |
52) കാകൈ: കൃതേന ദോഷേണ
ഹംസോ ഭവതി ഹിംസിത:
ഏവം ദുര്‍ജ്ജനസംസര്‍ഗ്ഗാ-
ത്സത്പുത്രോfപി വിനശ്യതി.
|
52) കാക്കകളുടെ ദുഷ് പ്രവൃത്തി കാരണം കൂടെ ഉണ്ടായിരുന്ന ഹംസം കൂടി നശിച്ചത് പോലെ ദുഷ്ടജനങ്ങളുമായുള്ള സംസര്‍ഗ്ഗം കാരണം സ്വപുത്രന്‍ പോലും നശിക്കുന്നു.
|
| 53 |
53) അഹോ പ്രകൃതിസാദൃശ്യം
ശ്ലേശ്മണോര്‍ദുര്‍ജനസ്യ ച
മധുരൈ: കോപമായാതി
കടുകൈരുപശ്യാമ്യതി.
|
53) ദുര്‍ജനത്തിന്‍റെയും കഫത്തിന്‍റെയും പ്രകൃതിപരമായ സാദൃശ്യം വിചിത്രം ആണ്.ഇവ രണ്ടും മധുരം ചെന്നാല്‍ ക്ഷോഭിക്കുകയും എന്നാല് കയ്പുകൊണ്ട് ശമിക്കുകയും ചെയുന്നു.
|
| 54 |
54) മരണാന്താനി വൈരാണി
പ്രസവാന്തഞ്ച യൌവ്വനം
കോപിതാ പ്രണതാന്ത ഹി
യാചിതാന്തം ച ഗൌരവം.
|
54) മനുഷ്യന്‍റെ മരണത്തോടെ വൈരവും ,പ്രസവത്തോടെ യൌവനവും ,നമസ്കാരത്തിലൂടെ കോപവും, യാചനയിലൂടെ ഗൌരവവും ഇല്ലാതാകുന്നു.
|
| 55 |
55) നഷ്ടം കുലം ഭിന്നതടാകകൂപം
വിഭ്രുഷ്ടരാജം ശരണാഗതഞ്ച
ഗോബ്രഹ്മണാന്ദേവഗൃഹഞ്ച ശൂന്യം
യോദ്ധാരയേത്പൂര്‍വ്വ ചതുര്‍ഗുണഞ്ച.
|
55) ക്ഷയിച്ച കുലം, ഇടിഞ്ഞ കുളം, പൊട്ടകിണര്‍ , അധികാരം നഷ്ടപ്പെട്ട രാജാവ്, ശരണാഗതര്‍, പശുക്കള്‍, ബ്രാഹ്മണര്‍, ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ എന്നിവയെ ഉദ്ധരിക്കുന്നത് കൊണ്ട് നാലു മടങ്ങ്‌ ഫലം ലഭികുന്നതാണ്.
|
| 56 |
56) ഉത്തമം കുശലം വിദ്യാ
മാധ്യമം കൃഷി വാണിഭം
അധമം സേവയാ വൃത്തിര്‍--
വിഷമം ഭാര ജീവനം.
|
56) സംഗീത-സാഹിത്യാദികള്‍ കൊണ്ടുള്ള ഉപജീവനം ഉത്തമവും കൃഷി, കച്ചവടം എന്നിവ മാധ്യമവും സേവകവൃത്തി വിഷമവും ഭാരം ചുമന്നുള്ള ജീവിതം വളരെ കഷ്ടവും ആകുന്നു.
|
| 57 |
57) അളിരനുസരതി പരിമളം
ലക്ഷ്മിരനുസരതി നയനിപുണം
നിമ്നമനുസരതി സലിലം
വിധിലിഖിതം ബുദ്ധിരനുസരതി.
|
57) വണ്ട്‌ മണത്തേയും , സമ്പത്ത് നയചാതുര്യം ഉള്ളവരെയും, ജലം താഴ്ന്ന പ്രദേശത്തിലൂടെയും, ബുദ്ധി വിധിയേയും പിന്തുടരുന്നു.
|
| 58 |
58) ദുര്‍ജനം കാഞ്ചനം ഭേരീ
ദുഷ്ടാശ്വം ദുഷ്ടയോഷിതാ
ഇക്ഷുദണ്‍ഡസ്തിലം ശൂദ്ര:
മര്‍ദനാദ്ഗുണ വര്‍ധനം.
|
58) ദുര്‍ജനം ,സ്വര്‍ണ്ണം ,ചെണ്ട , മെരുങ്ങാത്ത കുതിര ,ദുഷ്ട സ്ത്രീ ,കരി മ്പ് ,എള്ള്, സംസ്കാരശൂന്യന്‍ എന്നിവയെ മര്‍ദികുന്തോറും ഗുണം കൂടി കൂടി വരും.
|
| 59 |
59) മൃഷ്ടാന്നദാതാ ശരണാഗ്നിഹോത്രീ
വേദാന്തവിച്ചന്ദ്ര സഹസ്രജീവീ
മാസോപവാസി ച പതിവ്രതാ ച
ഷഡ്ജീവലോകേ മമ വന്ദനീയാ.
|
59) സ്വാദിഷ്ടമായ ഭക്ഷണം തരുന്ന ആള്‍, അഗ്നിഹോത്രം ചെയുന്നവര്‍, വേദാന്തജ്ഞാനം ഉള്ളവര്‍ ,ആയിരം പൂര്‍ണ്ണ ചന്ദ്രന്മാരെ കണ്ടവര്‍ (പ്രായം ഉള്ളവര്‍ ) എല്ലാ മാസത്തിലും ഉപവാസം ഉള്ളവര്‍, പതിവ്രതകള്‍ എന്നീ ആറു പേരെ ഞാന്‍ വന്ദിക്കുന്നു.
|
| 60 |
60) മഷികാ വ്രണ ച്ച്ചന്തി
ധനമിച്ച്ചന്തി പാര്‍ഥിവാ:
നീചാ:കലഹമിച്ച്ചന്തി
സന്ധിമിച്ച്ചന്തി പണ്‍ഡിതാ:
|
60) ഈച്ചകള്‍ വ്രണത്തേയും, രാജാക്കാന്‍മാര്‍ ധനത്തെയും നീചന്‍മാര്‍ കലഹത്തേയും പണ്‍ഡിതന്മാര്‍ സന്ധിയും ആഗ്രഹിക്കുന്നു.
|
| 61 |
61) രവിസന്നിധി മാത്രേണ
സൂര്യകാന്തം പ്രകാശയേത്
ഗുരുസന്നിധി മാത്രേണ
ശിഷ്യജ്ഞാനം പ്രകാശയേത്
|
61) സൂര്യപ്രകാശം കൊണ്ട് മാത്രമേ സൂര്യകാന്തം (ഒരു രത്നക്കല്ല്) തിളങ്ങുകയുള്ളൂ.അതുപോലെ ഗുരുവിന്‍റെ സാന്നിധ്യം (അനുഗ്രഹം) കൊണ്ട് മാത്രമേ ഒരു ശിഷ്യന്‍റെ അറിവ് പ്രകാശിക്കുകയുള്ളൂ
|
| 62 |
62) അദാതാ പുരുഷത്യാഗീ
ധനം സംത്യജ ഗച്ച്ചതി
ദാതാരം കൃപണം മന്യേ
മൃതോ പ്യര്‍ഥം ന മുഞ്ചതി
|
62) ദാനം ചെയ്യാത്തവര്‍ ത്യാഗി ആണ്, കാരണം അയാള്‍ മരിക്കുമ്പോള്‍ എല്ലാ സമ്പത്തും ഉപേക്ഷിച്ചു, വെറും കൈയോടെ പോകുന്നു. എന്നാല് ദാനം ചെയ്യുന്ന ആള്‍ കൃപണന്‍ ആണ്.അയാള്‍ മരണപ്പെട്ടാലും താന്‍ ചെയ്ത ദാനങ്ങളുടെ പുണ്യ ഫലങ്ങളും കൂടെ കൊണ്ട് പോകുന്നു.
|
| 63 |
63) മാതൃവത് പര ദാരാണി
പരദ്രവ്യാണി ലോഷ്ടവത്
ആത്മവത്സര്‍വ്വ ഭൂതാനി
യ: പശ്യതി സ പണ്ഡിത:
|
63) അന്യന്‍റെ ഭാര്യയെ മാതാവിനെ പോലെയും അന്യരുടെ സ്വത്തുക്കളെ മണ്‍കട്ട പോലെയും എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളും തന്നെപോലെ ആണെന്നും കരുതുന്ന വ്യക്തി ആണ് യഥാര്‍ത്ഥ പണ്ഡിതന്..
|
| 64 |
64) ഉത്പലസ്യാരവിന്ദസ്യ
മത്സ്യസ്യ കുമുദസ്യ ച
ഏക യോനീ പ്രസൂതാ നാം
തേഷാം ഗന്ധ പ്ര്വുഥക് പ്ര്വുഥക്
|
64) കരിങ്കൂവളം , താമര, മത്സ്യം, ആമ്പല്‍ എന്നിവ വെള്ളത്തില്‍ തന്നെ ജനിക്കുന്നതെങ്കിലും ഇവയുടെയൊക്കെ ഗുണം വളരെ വ്യത്യസ്തമാണ്.
|
| 65 |
65) ന ദേവോഭ്യോ ന വിപ്രേഭ്യോ
ന ബന്ധുഭ്യോ ന ചാത്മനേ
ജലാരിനൃപചോരേഭ്യോ
നിശ്ചയം ധന നാശനം
|
65) ദേവന്മാര്‍ക്കും ബ്രാഹ്മണന്‍മാര്‍ക്കും ബന്ധുക്കള്‍ക്കും തനിക്കു പോലും ഉപയോഗിക്കാത്ത ധനം വെള്ളം, രാജാവ് ,കള്ളന്‍മാര്‍ എന്നിവരാല്‍ നശിപ്പിക്കപ്പെടും , തീര്‍ച്ച.
|
| 66 |
66) വ്യസനേ വാര്‍ഥകൃച്ച്രേ വാ
ഭയേ വാ ജീവിതാവധൌ
വിമൃശന്‍സ സ്വയംബുധ്യാ
കൃതാന്തം പ്രഹസിഷ്യതി.
|
ആപത്തു വരുമ്പോഴും , ധനം നശിക്കുമ്പോഴും ജീവന് ഭയം തോന്നു മ്പോഴും, അതിനെ നേരിടാതെ, സ്വയം ചിന്തിച്ചുറച്ചു പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നവര്‍ കാലനെ പോലും പരിഹസിക്കുന്നവര്‍ ആണ്.
|
| 67 |
67) വസ്ത്രദാന ഫലം രാജ്യം
പാദുകാഭ്യാം ച വാഹനം
താംബൂലാദ്ഭോഗമാപ്നോതി
അന്നദാനാത് ഫലത്രയം.
|
67) വസ്ത്രദാനം കൊണ്ട് രാജ്യം ലഭിക്കുന്നു. ചെരുപ്പ് ദാനം കൊണ്ട് വാഹനവും താംബൂലദാനം കൊണ്ട് സുഖ:ഭോഗവും അന്നദാനം കൊണ്ട് ഈ മൂന്ന് ഫലവും കൂടി ഒരുമിച്ചു കിട്ടുന്നു.
|
| 68 |
68) കോകിലാനാം സ്വരം രൂപം
നാരീരൂപം പതിവ്രതാ.
വിദ്യാരൂപശ്ച വിപ്രാണാം
ക്ഷമാരൂപം തപസ്വിനാം.
|
68) കുയിലുകള്‍ക്ക് സ്വരം സൌന്ദര്യം. സ്ത്രീകള്‍ക്ക് പാതിവ്രത്യം സൌന്ദര്യം. ബ്രാഹ്മണന്‍മാര്‍ക്കു അറിവും താപസ്വികള്‍ക്കു ക്ഷമയും സൌന്ദര്യമാകുന്നു.
|
| 69 |
69) മുഖം പദ്മദളാകാരം
വചശ്ചന്ദന ശീതളം.
ഹൃദയം വഹ്നി സന്തപ്തം
ത്രിവിധം ദുഷ്ടലക്ഷണം.
|
69) മുഖം താമര പൂവ് പോലെ പ്രസന്നവും വാക്കുകള്‍ ചന്ദനം പോലെ ശീതളവും ഹൃദയം അഗ്നി പോലെ ജ്വലിച്ചിരിക്കുകയും ചെയുക - എന്നീ മൂന്നു ലക്ഷണങ്ങളും ആയിരിക്കും ദുഷ്ടന്‍മാര്‍ക്കു.
|
| 70 |
70) പ്രഥമവയസി ദത്തം തോയമല്പം സ്മരന്ത:
ശിരസിനിഹിതഭാരാ നാളികേരാ നരാണാം
സലിലമമൃതകല്പം ദദ്യുരാജീവനാന്തം.
ന ഹി കൃതമുപകാരം സാധവോ വിസ്മരന്തി.
|
തെങ്ങിന്‍ തൈയുടെ ഇളം പ്രായത്തില്‍ അതിനു നനയ്കാനുപയോഗിച്ച വെള്ളത്തിന്‌ പകരമായി അത് തന്‍റെ തലയില്‍ ഭാരം ചുമന്നു ,അമൃത് തുല്യമായ വെള്ളം ആജീവനാന്തം മനുഷ്യര്‍ക്ക് നല്‍കുന്നത് പോലെ സജ്ജനങ്ങള്‍ ഒരിക്കലും അവര്‍ക്ക് ചെയ്തു കൊടുത്ത ഉപകാരങ്ങള്‍ വിസ്മ രിക്കുന്നില്ല.
|
| 71 |
71) അസന്തുഷ്ടോ ദ്വിജോ: നഷ്ട:
സന്തുഷ്ട: ക്ഷത്രിയ സ്തഥാ
സലജ്ജാ ഗണികാ നഷ്ടാ
നിര്‍ലജ്ജാ തു കുലാംഗനാ
|
71) സന്തുഷ്ടനല്ലാത്ത ബ്രാഹ്മണനും, സന്തോഷം ഉള്ള ക്ഷത്രിയനും, ലജ്ജാവതി ആയ വേശ്യയും, ലജ്ജയില്ലാത്ത കുല സ്ത്രീയും, നശിച്ചു പോകും..
|
| 72 |
72) അക്ഷരം വിപ്ര ഹസ്തേന
മാതൃഹസ്തേന ഭോജനം
ഭാര്യാഹസ്തേന താംബൂലം
രാജഹസ്തേന കങ്കണം.
|
72) ബ്രാഹ്മണനില്‍ നിന്നു വിദ്യാഭാസവും മാതാവില്‍ നിന്നു ഭക്ഷണവും, ഭാര്യയില്‍ നിന്നു താംബൂലവും, രാജാവിന്‍റെ കൈയില്‍ നിന്നു വളയും നേടേണ്ടതാണ്.
|
| 73 |
73) രജനീകരശ്ശീത: സ്യാദ്ര-
ജനീകരാച്ച്ചന്ദനോ മഹാശീത:
രജനീകരചന്ദനാഭ്യാം സജ്ജന-
വചനാനി ശീതലാനി.
|
73) ചന്ദ്രനിലാവ് ശീതളമാണ്. ചന്ദനം അതിലേറെ ശീതളമാണ്. എന്നാല് ഈ രണ്ടിനേക്കാള്‍ ശീതളമാണ് സജ്ജനങ്ങളുടെ വാക്കുകള്‍
|
| 74 |
74) നാഗോ ഭാതി മദേന ഖം ജല ധരൈ
പൂര്‍ന്നെന്ദുനാ ശര്‍വ്വരീ
ശീലേന പ്രമദാ ജവേന
തുരഗോനിത്യോത്സവൈര്‍മ്മന്ദിരം
വാണീ വ്യാകരണനേന ഹംസമിഥുനൈ
നദ്യ: സഭാ പണ്ഡി തൈ:
സത് പുത്രേണ കുലം നൃപേണ
വസുധാ ലോകത്രയം ഭാനുനാ
|
ആന മദം കൊണ്ടും, ആകാശം കാര്‍മേഘങ്ങളെ കൊണ്ടും, രാത്രി പൂര്‍ണ്ണചന്ദ്രനെ കൊണ്ടും , സ്ത്രീ ശീലം (സദ്‌ സ്വഭാവം) കൊണ്ടും ,കുതിര വേഗത കൊണ്ടും, ക്ഷേത്രങ്ങള്‍ ഉത്സവങ്ങളാലും, വാക്കുകൾ വ്യാകരണങ്ങളാലും, നദികള്‍ അരയന്നാദികള്‍ കൊണ്ടും, സദസ്സ് പണ്ഡിതന്മാരെ കൊണ്ടും, കുലം നല്ല പുത്രന്മാരെ കൊണ്ടും, ഭൂമി രാജാവിനാലും, ഈ മൂന്നു ലോകങ്ങള്‍ ആദിത്യനാലും വിളങ്ങുന്നു.
|
| 75 |
75) സാസൂയോfസത്യവാക്ചൈവ
കൃതഘ്നോ ദീര്‍ഘ വൈരവാന്‍
ചത്വാര: കര്‍മ്മ ചണ്‍ഡാല
ജാതി ചണ്‍ഡാല ശൂദ്രവത്
|
75) അസൂയ ഉള്ളവന്, അസ്സത്യം പറയുന്നവന്‍, നന്ദി ഇല്ലാത്തവന്, മനസ്സില്‍ വളരെ കാലം പക കൊണ്ട് നടക്കുന്നവന്‍-- എന്നീ നാല് പേര് കര്‍മ്മം കൊണ്ടും സംസ്കാരം ഇല്ലാത്തവനെ ജാതി കൊണ്ടും ചണ്‍ഡാലന്‍മാര്‍ എന്നും പറയും.
|
| 76 |
76) പ്രാണമേകം പരിത്യജ്യ
മാനമേവാഭിരക്ഷതു
അനിത്യാശ്ചാധ്രുവാ :
പ്രാണാ: മാനമാചന്ദ്രതാരകം.
|
76) ജീവന് ത്യജിച്ചും മാനം രക്ഷിക്കണം. പ്രാണന്‍ അനിത്യവും സ്ഥിരം അല്ലാത്തതും ആണ്. എന്നാല് മാനം നക്ഷത്രങ്ങളും ചന്ദ്രനും ഉള്ള കാലത്തോളം നില നില്‍ക്കേണ്ടതാണ്.
|
| 77 |
77) ലബ്ദവിദ്യോ ഗുരും ദ്വേഷ്ടി
ലബ്ദഭാര്യാസ്തു മാതരം.
ലബ്ദപുത്രാ പതിം നാരീ
ലബ്ദാരോഗ്യശ്ചികിത്സികം.
|
77) ഗുരുത്വം ഇല്ലാത്തവര്‍ വിദ്യ പഠിച്ചതിന് ശേഷം ഗുരുവിനെയും, ഭാര്യയെ ലഭിച്ചത്തിനു ശേഷം മാതാവിനെയും, പുത്രന്‍ ജനിച്ചതിനു ശേഷം ഭാര്യ ഭര്‍ത്താവിനെയും, രോഗവിമുക്തനായതിനു ശേഷം രോഗി വൈദ്യനേയും വെറുക്കുന്നു.
|
| 78 |
78) ശിരസ്സുപുഷ്പം ചരണം സുപാവനം
വരാംഗനാസേവനമല്പഭോജനം
അനംഗശയ്യാ നനു പര്‍വ്വസംഗമോ
വിമുക്തലക്ഷ്മ്യാ: പുനരാഗമശ്ച
|
78) നല്ല പുഷ്പങ്ങള്‍ ശിരസ്സില്‍ ചൂടുകയും പാദങ്ങള്‍ വൃത്തിയായി സൂക്ഷിക്കുകയും സുന്ദരിമാരായ സ്ത്രീകളോട് കൂടിയിരിക്കുകയും കുറച്ചു മാത്രം ഭക്ഷിക്കുകയും വെറും നിലത്തുകിടക്കാതിരിക്കുകയും കറുത്ത വാവ് ദിവസം സ്ത്രീ സംഗമം ഒഴിവാക്കുകയും ചെയുന്നവര്‍ക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ട സമ്പത്തും തിരികെ ലഭിക്കുന്നതായിരിക്കും.
|
| 79 |
79) വിദ്യാവിവാദായ ധനം മദായ ശക്തി
പരലോകനിപീഡനായ ഖലസ്യ
സാധോര്‍വിപരീതമേതദ്‌ജ്ഞാനായ
ദാനായ ച രക്ഷണായ
|
79) ദുഷ്ടന്‍മാരുടെ വിദ്യഅനാവശ്യതര്‍ക്കത്തിനും അങ്ങനെ ഉള്ളവരുടെ ധനം അഹങ്കാരത്തിനും ശക്തി ഉണ്ടെങ്കില്‍ മറ്റുള്ളവരെ ദ്രോഹിക്കാനും മാത്രമേ ഉപകരിക്കൂ. എന്നാല് ഗുണവാന് , ഇതെല്ലം ഉണ്ടെങ്കില്‍ വിദ്യകൊണ്ട് അറിവ് നേടുകയും ധനം കൊണ്ട് ദാനം ചെയുകയും സ്വശക്തിയാല്‍ മറ്റുള്ളവരെ രക്ഷപ്പെടുത്തുകയും ചെയും.
|
| 80 |
80) അനുചിതകര്‍മാരംഭ: സംഘവിരോധോ
ബലീയസാം സ്പര്‍ധാ
പ്രമദാജന വിശ്വാസോ
നാശദ്വാരാണി ചത്വാരി
|
80) ഉചിതമല്ലാത്ത പ്രവൃത്തികള്‍ ചെയ്യുക , സംഘങ്ങളോട് വിരോധം പുലര്‍ത്തുക ,ശക്തിമാന്‍മാരോട് പിണങ്ങുക സ്ത്രീകളെ അമിതമായി വിശ്വാസിക്കുക ഇവ നാലും നാശത്തിലേക്കുള്ള വഴികള്‍ ആണ്.
|
| 81 |
81) ക: കാല: കാനി മിത്രാണി
കോ ദേശ: കൌ വ്യയാഗമൌ
കശ്ചാഹം കാ ച മേ ശക്തിരിതി
ചിന്ത്യം മുഹുര്‍മുഹു:
|
81) പുതു സംരംഭങ്ങളില്‍ ഏര്‍പ്പെടുമ്പോള്‍ ഉചിതമായ സമയം, ദേശം , അവിടത്തെ മിത്രങ്ങള്‍ ആര്?വരവ്, ചെലവ് , താന്‍ ഇവിടെ ആര്? തനിക്ക് ഉള്ള ശക്തി എത്ര ? എന്നിങ്ങനെ ഉള്ള കാര്യങ്ങള്‍ ആവര്‍ത്തിച്ചാവര്‍ത്തിച്ചു ചിന്തിക്കണം.
|
| 82 |
82) സിംഹാദേകം ബകാദേകം
ശിക്ഷേച്ച്ചത്വരി കുക്കുടാത്
വായസാത് പഞ്ചശിക്ഷേച്ച
ഷഡ്ശൂനസ്ത്രീണി ഗര്‍ദഭാത്
|
82) സിംഹം,കൊറ്റി എന്നിവയില്‍ നിന്നു ഓരോ ഗുണവും കോഴിയില്‍ നിന്നു നാലും , കാക്കയില്‍ നിന്നു അഞ്ചും പട്ടിയില്‍ നിന്നു ആറും കഴുതയില്‍ നിന്നു മൂന്നും ഗുണങ്ങള്‍ പഠിക്കേണ്ടതാണ്
|
| 83 |
83) പ്രവൃത്തം കാര്യമല്‍പം വാ
യോ നര: കര്‍തുമിച്ച്ചതി
സര്‍വ്വാരംഭേണ തത്കാര്യം
സിംഹാദേകം പ്രചക്ഷതേ
|
83) ഒരു പ്രവൃത്തി അത് ചെറുതായാലും വലുതായാലും, തുടങ്ങി കഴിഞ്ഞാല്‍ സര്‍വ്വപ്രയത്നത്തോടെയും ചെയ്യുവാന്‍ സിംഹത്തില്‍ നിന്നു കണ്ടു പഠിക്കേണ്ടതാണ്.
|
| 84 |
84) ഇന്ദ്രിയാണി ച സംയമ്യ
ബകവത് പണ്ഡിതോ നര:
ദേശകാല ബലം ജ്ഞാത്വാ
സര്‍വ്വ കാര്യാണി സാധയേത്
|
84) എല്ലാ ഇന്ദ്രിയങ്ങളെയും നിയന്ത്രിച്ചു ദേശകാലങ്ങളെയും ബലത്തെയും തിരിച്ചറിഞ്ഞു, എല്ലാ കാര്യങ്ങളും സാധിച്ചെടുക്കുക എന്ന ഗുണം കൊക്കില്‍ നിന്നും പഠിക്കേണ്ടതാണ്.
|
| 85 |
85) പ്രാഗുത്ഥാനഞ്ച യുദ്ധഞ്ച
സംവിഭാഗശ്ച ബന്ധുഷു
സ്വയമാക്രമ്യ ഭുക്തിശ്ച
ശിക്ഷേച്ച വായസാത്
|
85) രാവിലെ എണീക്കുക ,യുദ്ധം ചെയ്യേണ്ടി വന്നാല്‍ നന്നായി ചെയുക, ബന്ധുക്കളുമായ് പങ്കിട്ടു കഴിക്കുക സ്വപ്രയത്നം കൊണ്ട് ആഹാരം നേടുക എന്നീ നാല് ഗുണങ്ങള്‍ കോഴിയില്‍ നിന്നും പഠിക്കേണ്ടതാണ്.
|
| 86 |
86) ഗൂഡമൈഥുനധീരത്വം
കാലേ കാലേ ച സംഗ്രഹം
അപ്രമത്തമ വിശ്വാസം
പഞ്ചശിക്ഷേച്ച വായസാത്
|
നിഗൂഡമായി മൈഥുനത്തിലേര്‍പ്പെടുക, ധൈര്യവാനായിരിക്കുക, പിന്നീടുള്ള ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി സംഗ്രഹിച്ചു വെയ്ക്കുക ,എപ്പോഴും ജാഗ്രതയോടെ ഇരിക്കുക, ആരെയും വിശ്വസിക്കാതിരിക്കുക എന്നീ അഞ്ചു കാര്യങ്ങള്‍ കാക്കയില്‍ നിന്നും കണ്ടു പഠിക്കേണ്ടതാണ്.
|
| 87 |
87) ബഹ്വാശീ സ്വല്പ സന്തുഷ്ട:
സുനിദ്രോ ലഘു ചേതന:
സ്വാമി ഭക്തിശ്ച ശൂരത്വം
ഷഡേതേ ശ്വാനതോ ഗുണ:
|
87)കിട്ടുമ്പോള്‍ ധാരാളം കഴികുക, ഇല്ലാത്തപോള്‍ ഉള്ളത് കൊണ്ട് തൃപ്തനാകുക.ഗാഡമായി ഉറങ്ങുക, എന്നാല് പെട്ടെന്ന് ഉണരുക, യജമാനോട് ഉള്ള കൂറ് ,ശൌര്യം എന്നീ ആറു ഗുണങ്ങള്‍ ശ്വാനനില്‍ നിന്നു പഠിക്കേണ്ടതാകുന്നു.
|
| 88 |
88) സുശ്രാന്തോ fപി വഹേദ്‌ഭാരം
ശീതോഷ്ണഔ ന ച പശ്യതി
സന്തുഷ്ടശ്ചരതേ നിത്യം
ത്രീണി ശിക്ഷേച്ച ഗര്‍ദഭാദ്
|
88) എത്ര തളര്‍ന്നാലും വീണ്ടും ഭാരം ചുമക്കുക. ശീതോഷ്ണങ്ങളെ അതിജീവിക്കുക. എപ്പോഴും സന്തുഷ്ടനായിരിക്കുക. എന്നീ മൂന്നു കാര്യങ്ങള്‍ കഴുതയില്‍ നിന്നു പഠിക്കേണ്ടതാകുന്നു.
|
| 89 |
89) യ ഏതാന്‍ വിംശതി
മാനവ: ഗുണാനാ ചരിഷ്യതി
കാര്യാവസ്ഥാസു
വിജയീ സംഭവിഷ്യതി
|
89) ഈ ഇരുപതു ഗുണങ്ങളെ ശീലിക്കുന്ന മനുഷ്യന്‍ എല്ലാ പ്രവൃത്തികളിലും എല്ലാ പരിതസ്ഥിതികളിലും വിജയം നേടാന്‍ കഴിയും.
|
| 90 |
90) ചികിത്സകജ്യൌതിഷ മാന്ത്രികാണാം
ഗൃഹേ ഗൃഹേ ഭോജന മാദ രേണ
അന്യാനി ശാസ്ത്രാണി സുശിക്ഷിതാണി
പാനീയ മാത്രം ന തു ദാപയന്തി
|
90) വൈദ്യര്‍ക്കും , ജ്യോതിഷര്‍ക്കും , മാന്ത്രികര്‍ക്കും വീടുകള്‍ തോറും ആദരപൂര്‍വ്വം നല്ല ഭക്ഷണം ലഭിക്കുന്നു. എന്നാല് മറ്റു ശാസ്ത്രങ്ങളില്‍ ജ്ഞാനമുള്ള വര്‍ക്കു വെള്ളം പോലും കിട്ടുന്നില്ല.
|
| 91 |
91) ആലസ്യോപഹതാ വിദ്യാ
പരഹസ്ത ഗതാ:സ്ത്രിയ:
അല്പബീജം ഹതം ക്ഷേത്രം
ഹന്തി സൈന്യമനായകം.
|
91) വിദ്യ ആലസ്യം കൊണ്ടും , സ്ത്രീകള്‍ അന്യാധീനപ്പെടുന്നതു കൊണ്ടും പാടങ്ങളില്‍ വിത്ത് കുറയുന്നത് കൊണ്ടും സൈന്യം നായകനില്ലാത്തതു കൊണ്ടും നശിച്ചു പോകുന്നു.
|
| 92 |
92) വ്യാലാശ്രയാപി വിഫലാപി സകണ്ടകാപി.
വക്രാപി പങ്കിലഭവാപി ദുരാസദാപി
ഗന്ധേന ബന്ധുരിഹ കേതകപുഷ്പവല്ലീ
ഏകോ: ഗുണ: ഖലു നിഹന്തി സമസ്തദോഷാന്‍.
|
92) സര്‍പ്പങ്ങള്‍ ഉള്ള സ്ഥലത്തു വളരുന്നവയും , കായ്ഫലങ്ങള്‍ ഒന്നുമില്ലാത്തവയും മുള്ളുകള്‍ ഉള്ളവയും , വളഞ്ഞവയും ,ചെളിയില്‍ വളരുന്നവയും ആണ് കൈതപ്പൂവെങ്കിലും നല്ല സുഗന്ധം ഉണ്ട് എന്ന ഒറ്റ ഗുണത്താല്‍ മാത്രം മേല്‍ പറഞ്ഞ എല്ലാ ദോഷങ്ങളേയും മറികടക്കുന്നു.
|
| 93 |
93) ഗുരുരഗ്നിര്‍ദ്വിജാതീനാം
വര്‍ണാനാം ബ്രാഹ്മണോ ഗുരു:
പതിരേവ ഗുരു സ്ത്രീണാം
സര്‍വ്വസ്യാഭ്യാഗതോ ഗുരു:
|
93) അഗ്നി ബ്രാഹ്മണരുടെ ഗുരുവും മറ്റു വര്‍ണ്ണക്കാര്‍ക്കു ബ്രാഹ്മണര്‍ ഗുരുവും സ്ത്രീക്ക് ഗുരു സ്വഭര്‍ത്താവും എല്ലാപേരുടെയും ഗുരു അതിഥിയുമാകുന്നു.
|
| 94 |
94) വിദ്യാവിധി വിഹീനേന കിം
കുലീനേന ദേഹീനാം
അകുലീനോfപി വിദ്യാധ്യോ
ദൈവതൈരപി വന്ദ്യതേ.
|
94) ഉന്നത കുലത്തില്‍ ജനിച്ചാലും വിദ്യ ഇല്ല എങ്കില്‍ എന്തു ഫലം?താഴ്ന്ന കുലത്തില്‍ ജനിച്ചവനെങ്കിലും വിദ്യ ഉള്ളവന് ദൈവത്തിനു പോലും അഭിവന്ദ്യരായി മാറുന്നു.
|
| 95 |
95) ഗുരു ശുശ്രൂഷയാ വിദ്യാ
പുഷ്കലേന ധനേന വാ
അഥവാ വിദ്യയാ വിദ്യ
ചതുര്‍ഥന്നോപലഭ്യതേ
|
95) ഗുരുശുശ്രൂഷ കൊണ്ടും, ധനം നല്‍കിയും അല്ലെങ്കില്‍ പകരം വേറൊരു വിദ്യ നല്‍കിയും വിദ്യ നേടാനാകും . ഇവയൊന്നും കൂടാതെ നാലാമതൊരു വഴി കൊണ്ട് വിദ്യ നേടാനാകില്ല.
|
| 96 |
96) ജലബിന്ദുനിപാതേന ക്രമേശ:
പൂര്യതേ ഘട:തഥാ ഹി
സര്‍വ്വ വിദ്യാനാം കര്‍മ്മസ്യ ച ധനസ്യ
|
96) വെള്ളത്തുള്ളികള്‍ നിരന്തരം വീണുകൊണ്ടിരുന്നാല്‍ ഒരു കുടം നിറയുന്നത് പോലെ സകല വിദ്യകളും പുണ്യങ്ങളും സമ്പത്തുക്കളും നിരന്തര പ്രയത്നത്തിലൂടെ വര്‍ധിച്ചു വര്‍ധിച്ചു വരുന്നു.
|
| 97 |
97) വിദ്യാശസ്ത്രഞ്ച ശാസ്ത്രഞ്ച
ദ്വേ വിദ്യാപ്രതിപത്തയേ
ആദ്യാ ഹാസായ വൃദ്ധത്വേ
ദ്വിതീയാദ്രിയതേ സദാ
|
97) ആയോധനവിദ്യ , ശാസ്ത്രം എന്നിവ പഠിക്കേണ്ടതാണെങ്കിലും ആയോധനവിദ്യ വാര്‍ധക്യ കാലത്ത് പരിഹസിക്കപ്പെടാനും, ശാസ്ത്രം ആദരവ് കിട്ടാനും ഇടയാകും.
|
| 98 |
98) കാമധേനൂ സമാ വിദ്യാ
സദൈവ ഫലദായിനീ
പ്രവാസേ മാതൃവത്തസ്മാത്
വിദ്യാ ഗുപ്തധനം സ്മൃതം.
|
98) കാമധേനുവിനെ പോലെ വിദ്യ എപ്പോഴും ഒരുവന് ഫലം നല്‍കുക തന്നെ ചെയ്യും. അന്യദേശങ്ങളില്‍ വെച്ചു വിദ്യ സ്വന്തം മാതാവിനെ പോലെ ഒരുവനെ സം രക്ഷിച്ചു കൊള്ളുന്നു. വിദ്യ ഒളിഞ്ഞിരിക്കുന്ന സമ്പത്ത് ആണ്.
|
| 99 |
99) അനഭ്യാസേ വിഷം വിദ്യാ
അജീര്‍ണേ ഭോജനം വിഷം
വിഷം സഭാ ദാരിദ്രസ്യ
വൃദ്ധസ്യ തരുണീ വിഷം.
|
99) വിദ്യാഭ്യാസം ഇല്ലാത്തവന് വിദ്യ വിഷമാണ്. ദഹനക്കേട് ( അജീര്‍ണം) ഉള്ളവന് ഭക്ഷണം വിഷമാണ്. ദരിദ്രന് പൊതുസഭകള്‍ വിഷവും വൃദ്ധനു യുവതിയും വിഷമാകുന്നു.
|
| 100 |
100) വിദ്യാ മിത്രം പ്രവാസേ ഷു
ഭാര്യാ മിത്രം ഗൃഹേഷു ച
രോഗിണാ മിത്രം ഔഷധം.
ധര്‍മോ മിത്രം മൃതസ്യ ച
|
100) വിദേശവാസികള്‍ക്ക് മിത്രം അവന്‍റെ വിദ്യയും. ഗൃഹത്തില്‍ മിത്രം അവന്‍റെ ഭാര്യയും രോഗിക്ക് മരുന്ന് മിത്രവും മരണപ്പെട്ടവന്‍റെ മിത്രം എന്നു പറയുന്നത് അവന്‍റെ ധര്‍മ്മ വും ആകുന്നു.
|
| 101 |
101) വിദ്യാ പ്രശസ്യതേ ലോകൈര്‍
വിദ്യാ സര്‍വത്ര ഗൌരവാ
വിദ്യയാ ലഭതേ സര്‍വം
വിദ്വാന് സര്‍വത്ര പൂജ്യതേ
|
101) ലോകത്തില്‍ എവിടെയും വിദ്യ പ്രശംസിക്കപ്പെടുന്നു.അത് എവിടെയും ആദരിക്കപ്പെടുന്നു. വിദ്യ നമുക്ക് എല്ലാം നേടിത്തരുന്നു. വിദ്വാന് എവിടെയും പൂജിക്കപ്പെടുന്നു.
|
| 102 |
102) വിദ്വത്വം ച നൃപത്വം ച
നൈവ തുല്യം കദാചന
സ്വദേശേ പൂജ്യതേ രാജാ
വിദ്വാന്‍സര്‍വ്വത്ര പൂജ്യതേ
|
102) വിദ്വാനും രാജാവും തുല്യരല്ല . രാജാവിനെ സ്വന്തം നാട്ടുകാര്‍ മാത്രം ആദരിക്കുമ്പോള്‍ വിദ്വാനെ സകല നാട്ടുകാരും ആദരിക്കുന്നു.
|
| 103 |
103) ശൂന: പുച്ച്ചമിവ വ്യര്‍ഥം
ജീവിതം വിദ്യയാ വിനാ
ന ഗുഹ്യ ഗോപേന ശക്തം
ന ച ദംശ നിവാരണേ
|
103) വിദ്യാഭ്യാസം ഇല്ലാത്തവന്‍റെ ജീവിതം നായയുടെ വാല് പോലെ വ്യര്‍ത്ഥമാണ് . നായയ്ക്ക്‌ തന്‍റെ വാല് കൊണ്ട് ഗുഹ്യഭാഗം മറയ്കാനോ ഈച്ചയാട്ടുവാണോ കഴിയുന്നില്ല. ആ വാല് കൊണ്ട് അതിനു ഒരു പ്രയോജനവും ഇല്ല എന്നര്‍ത്ഥം.
|
| 104 |
104) യഥാ ഖനന്‍ ഖനിത്രേണ
നരോ വാര്യധിഗച്ചതി
തഥാ ഗുരുഗതാം വിദ്യാം
ശുശ്രൂഷുരധി ഗച്ഛതി
|
104) മണ്‍വെട്ടി കൊണ്ട് കുഴിച്ചു വെള്ളം നമ്മള്‍ എടുക്കുന്നത് പോലെ ഗുരു ശുശ്രൂഷ കൊണ്ട് ഗുരുവിലുള്ള വിദ്യ ശിഷ്യന് ലഭ്യമാകുന്നു.
|
| 105 |
105) ശ്ലോകേന വാ തദര്‍ദ്‌ധേന
തദര്‍ദ്‌ധാര്‍ദ്‌ധാക്ഷരേണ വാ
അവന്ധ്യം ദിവസം കുര്യാത്
ധ്യാനാധ്യയന കര്‍മ്മഭി:
|
105) ധ്യാനം ,അധ്യയനം സ്വധര്‍മ്മാനുഷ്ടാനം എന്നിവ എന്നും ആചരിക്കേണ്ടതാണ്. ഒരു ശ്ലോകമോ ,അതിന്റെ പകുതിയോ ,അതില്‍ പകുതിയോ പഠിച്ചു ഓരോ ദിവസത്തെയും സഫലമാക്കേണ്ടതാണ്.
|
| 106 |
106) കാവ്യശാസ്ത്രവിനോദേന
കാലോ ഗച്ഛതി ധീമതാം
വ്യസനേന ച മൂര്‍ഖാണാം
നിദ്രയാ കലഹേന വാ
|
106) ബുദ്ധിമാന്മാർ കാവ്യം ശാസ്ത്രം എന്നിവയില്‍ മുഴുകി സമയം ചെലവഴിക്കുന്നു. എന്നാല് ദുഷ്ടന്‍മാര്‍ കലഹിച്ചും ഉറങ്ങിയും ദു:ഖിച്ചും സമയം കളയുന്നു.
|
| 107 |
107)
ഏകേനാപി സുപുത്രേണ
വിദ്യയുക്തേന സാധുനാ
ആഹ്ലാദിതം കുലം സര്‍വം
യഥാ ചന്ദ്രേണ ശര്‍വ്വരീ
|
107) വിദ്യാസമ്പന്നനും ഗുണവാനും ആയ ഒരേ ഒരു മകന്‍ ഒരു കുലത്തില്‍ ഉണ്ടായിരുന്നാല്‍ ,ചന്ദ്രന്‍ രാത്രിയില്‍ എന്ന പോലെ ,ആ മകന്‍ തന്‍റെ കുലത്തിനാകെ ആഹ്ലാദം പരത്തുന്നു.
|
| 108 |
108) വിഷാദപ്യമൃതം ഗ്രാഹ്യം
അമേധ്യാദപി കാഞ്ചനം
നീചാദപ്യുത്തമാവിദ്യാ
സ്ത്രീരത്നം ദുഷ്കുലാദപി.
|
108) വിഷത്തില്‍ ആയിപോയ അമൃതവും അമേധ്യത്തില്‍ കിടക്കുന്ന സ്വര്‍ണ്ണവും സ്വീകരിക്കാം . അതുപോലെ ഉത്തമമായ വിദ്യ ആണെങ്കില്‍ നീചന്‍മാരില്‍ നിന്നും സ്ത്രീരത്നമാണെങ്കില്‍ ദുഷ്കുല ത്തില്‍ നിന്നും സ്വീകരിക്കാം.
|
| 109 |
109)
സുകുലേ യോജയേത് കന്യാം
പുത്രം വിദ്യാസു യോജയേത്
വ്യസനേ യോജയേച്ച്ചത്രു-
മിഷ്ടം ധര്‍മേണ യോജയേത്.
|
109) കന്യകയായ പുത്രിയെ നല്ല കുടുംബത്തില്‍ വിവാഹം ചെയ്തു കൊടുപ്പിക്കണം. പുത്രനെ നല്ല വിദ്യാഭ്യാസം കൊടുപ്പിക്കണം അതുപോലെ ശത്രുവിനെ ദു:ഖിപ്പിക്കുകയും മിത്രത്തെ ധാര്‍മ്മികമായ മാര്‍ഗ്ഗത്തില്‍ കൊണ്ട് പോകുകയും വേണം.
|
| 110 |
110)
കോതിഭാര: സമര്‍ഥാനാം
കിം ദൂരം വ്യവസായിനാം
കോ വിദേശസ്തു വിദുഷാം
ക: പര: പ്രിയവാദിനാം
|
110) സമര്‍ഥന്‍മാര്‍ക്ക് എന്താണ് ചെയാന്‍ സാധിക്കാത്തത് ? പരിശ്രമശാലികള്‍ക്ക് എന്താണ് ദൂരെയായിട്ടുള്ളത്‌? വിദ്വാന്മാര്‍ക്കു ഏതാണ് വിദേശമായിട്ടുള്ളത്‌? മധുരമായി സംസാരിക്കുന്നവര്‍ക്കു ആരാണ് അന്യര്‍ ആയിട്ടുള്ളത്?
|
| 111 |
111) ധനധാന്യപ്രയോഗേഷു
വിദ്യാസംഗ്രഹണേഷു ച
ആഹാരേ വ്യവഹാരേ ച
ത്യക്തലജ്ജസ്സുഖീഭവേത്
|
ധനം , ധാന്യം വിദ്യ എന്നിവ നേടുമ്പോഴും ആഹാരത്തിലും വ്യവഹാരത്തിലും ലജ്ജ ഉപേക്ഷിച്ചവനും സുഖം അനുഭവിക്കുന്നു.
|
| 112 |
112) കാകദൃഷ്‌ടിര്‍ണക ധ്യാനം
ശ്വാനനിദ്രാ തഥൈവ ച
അല്പാഹാരം ജീര്‍ണ വസ്ത്രം
എതദ്വിദ്യാര്‍ഥി ലക്ഷണം.
|
112) കാക്കയുടെ ദൃഷ്ടി, കൊക്കിന്‍റെ ഏകാഗ്രത, നായയുടെ ഉറക്കം അല്പമായ ആഹാരം, പഴയ വസ്ത്രം എന്നീ അഞ്ചു കാര്യങ്ങള്‍ ഒരു ഉത്തമ വിദ്യാര്‍ഥിയുടെ ലക്ഷണം ആണ്.
|
| 2 |
ഒരു യഥാർത്ഥ വിദ്യാർത്ഥിക്ക് വേണ്ട ലക്ഷണങ്ങൾ എന്തൊക്കെയാണ്??? ആചാര്യ വിനോദ കുമാര ശർമ്മ
|
https://www.youtube.com/watch?v=emuhSod4QA0
|
| 113 |
113) ആജ്ഞാമാത്ര ഫലം രാജ്യം
ബ്രഹ്മചര്യ ഫലം തപ:
പരിജ്ഞാന ഫലം വിദ്യാ
ദത്തഭുക്ത ഫലം ധനം.
|
113) രാജ്യാധികാരത്തിന്‍റെ ഫലം തന്‍റെ ആജ്ഞയെ മറ്റുള്ളവര്‍ മാനിക്കുമെന്നതും ,തപസ്സിന്‍റെ ഫലം ബ്രഹ്മചര്യവും വിദ്യയുടെ ഫലം അറിവും സമ്പത്തിന്‍റെ ഫലം ഭാഗാനുഭവവും ദാനം ചെയ്യാനുള്ള കഴിവും ആകുന്നു.
|
| 114 |
114) ക്രോധോ വൈവസ്വതോ രാജാ
തൃഷ്ണാ വൈതരണീ നദീ
വിദ്യാ കാമദുഘാ ധേനു:
സന്തോഷം നന്ദനം വനം.
|
114) ക്രോധം യമനും, തൃഷ്ണ വൈതരണി നദിയും ,വിദ്യ കാമധേനുവും സന്തോഷം നന്ദന വനവും ആകുന്നു.
|
| 115 |
115) ഗുണോ ഭൂഷയതേ രൂപം
ശീലം ഭൂഷയതേ കുലം
സിദ്ധിര്‍ഭൂഷയതേ വിദ്യാം
ഭോഗോ ഭൂഷയതേ ധനം.
|
115) ഗുണം സൌന്ദര്യത്തിനു അലങ്കാരവും , ശീലം കുലത്തി ന്‍റെ അലങ്കാരവും വിജയം വിദ്യയുടെയും ഭോഗം സമ്പത്തിന്‍റെയും അലങ്കാരമാകുന്നു.
|
| 116 |
116)
അഗുണസ്യ ഹതം രൂപം
ദു:ശീലസ്യഹതം കുലം
അസിദ്ധസ്യഹതം വിദ്യാ
അഭോഗേന ഹതം ധനം.
|
116) ഗുണമില്ലാത്തവന്‍റെ സൌന്ദര്യവും നല്ല ശീലമില്ലാത്തവന്‍റെ കുലവും വിജയം നേടാത്തവന്‍റെ വിദ്യയും ഭോഗമില്ലാത്തവന്‍റെ ധനവും വ്യര്‍ഥമാകുന്നു.
|
| 117 |
117)
വിദ്യാര്‍ഥീസേവക: പാന്ഥ:
ക്ഷുധാര്‍തോ ഭയകാതര:
ഭാണ്‍ഡീ ച പ്രതിഹാരീ ച
സപ്ത സുപ്താന്‍ പ്രബോധയേത്.
|
117) വിദ്യാര്‍ഥി , സേവകന്‍ , യാത്രക്കാരന്‍ , വിശപ്പുള്ളവന്‍, ഭയമുള്ളവന്‍, ഭാരം ചുമക്കുന്നവന്‍, കാവല്‍ക്കാരന്‍ എന്നീ ഏഴ് പേര് ഉറങ്ങുന്നത് കണ്ടാല്‍ അവരെ ഉണര്‍ത്തേണ്ടതാണ്.
|